YOLCU TAŞIMA (TRAFİK, ULAŞTIRMA VE TURİZM) MEVZUATI
6.1. Kanun (Karayolu Taşıma Kanunu)
Ülkemizde ulaştırma faaliyetleri Ulaştırma Bakanlığı tarafından düzenlenir. Ulaştırma Bakanlığı kuruluş yapısı gereği: Kara, deniz, hava ve demir yolları ulaşımı ve haberleşme faaliyetleri olmak üzere beş ana dalda hizmet verir. Kara ulaşımı ile ilgili görevler; Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığına bağlı Karayolu Düzenleme Genel Müdürlüğü tarafından yapılır. Bu amaç ile yayımlanan yönetmelikler Karayolu Düzenleme Genel Müdürlüğü tarafından hayata geçirilir. Uluslararası ulaşım anlaşmaları da Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığına tarafından uygulamaya konulur.
3 Eylül 2004 günü Resmî Gazete ‘de yayımlanarak yürürlüğe giren Karayolu Taşımacılık Faaliyetleri Meslekî Yeterlilik Eğitimi Yönetmeliği hem eğitim alacakların hem de eğitimi ereceklerin niteliklerini, sorumluluklarını ve yetkilerini tarif ederek, verilecek Meslekî Yeterlilik Belgelerini sınıflandırmıştır. Buna göre karayolu ulaştırma sektöründe çalışanlar Üst Düzey, Orta Düzey yöneticiler ve Sürücüler olarak 3 ana gruba ayrılmıştır.
Her bir grup kendi içinde 2 ana gruba (Yolcu- Yük ve Eşya Taşımacılığı) ve 2 alt -aşlık (Yurtiçi- Uluslararası Taşımacılık) olmak üzere 4 ayrı sınıfa ayrılmıştır. Ayrıca sürücüler için Tehlikeli Madde Taşımacılığı adı altında bir üst seviyede Meslekî Yeterlilik sınıfı da aşağıda belirlenmiştir.
6.1.1 Mesleki Yeterlilik (SRC) Belge Türleri
SRC1: Uluslararası ve yurtiçi yolcu ve turizm taşımacılığı sürücü belgesidir.
SRC2: Yurt içi yolcu ve turizm taşımacılığı sürücü belgesidir.
Not: SRC-1 Uluslararası olduğundan dolayı SRC 2’yide kapsar.
SRC3: Uluslararası ve yurtiçi eşya/ kargo taşımacılığı sürücü belgesidir.
SRC4: Yurt İçi eşya/ kargo taşımacılığı sürücü belgesidir.
Not: SRC-3 Uluslararası olduğundan dolayı SRC 4’üde kapsar.
SRC5: Tehlikeli Madde Taşımacılığı sürücü belgesidir. Konunun sonunda bu kısma ayrıca değinilecektir.
Not: bu belgeyi almak için SRC 3 veya SRC 4 belgesi olanlar alabilir.
Yük, eşya ve yolcu taşımacılığı yapanların mesleki faaliyet alanı ile ilgili alması zorunlu belgeler;
K 1 Belge Türü: Başkasını yükünü taşıyan araçlar için alınır. (Tarifeli ve Tarifesiz olarak)
K 2 Belge Türü: Kendi eşyasını, kendi aracı ile taşıyan kişiler veya firmalar alır.
K 3 Belge Türü: Ev ve büro eşyası taşıyanlar alır. Örneğin: Evden eve taşımacılık yapan nakliyat firmaları ve kendi ürettiği malları taşıyan firmalar alır.
YOLCU Taşımacılığı yapan firmalar
D 1 belge Türü Şehirler arası tarifeli yolcu taşımacılığı yapanlar
D 2 Belge Türü Tarifesiz ve geçici olarak yapanlar
D 3 Belge Türü Kendi Personelini kendi aracı ile taşıyanlar Kamu kurumlarının ticari olarak yaptıkları faaliyetlerde kendi personelini kendi aracı ile taşırken E1 ve E2 yetki belgelerini almaları gerekir.
6.1.2. Karayolu Taşıma Kanunu ve Yönetmeliği Kanunun Amacı:
Karayolu taşımalarını ülke ekonomisinin gerektirdiği şekilde düzenlemek, Taşımada düzeni ve güvenliği sağlamak, Taşımacı, acente ve taşıma işleri komisyoncuları ve benzeri hizmetlerin şartlarını belirlemek, Taşıma işlerinde istihdam edilenlerin niteliklerini, haklarını ve sorumluluklarını belirlemek, Karayolu taşımalarının, diğer taşıma sistemleri ile birlikte ve birbirlerini tamamlayıcı olarak hizmet vermesini ve mevcut imkânların daha yararlı bir şekilde kullanılmasını sağlamaktır. Kanunun Kapsadığı Konular; Kamuya açık karayolunda motorlu taşıtlarla yapılan;- Yolcu ve eşya taşımaları, taşımacıları, taşıma acentelerini, taşıma işleri komisyoncularını, nakliyat ambarı ve kargo işletmecilerini, taşıma işlerinde çalışanlar ile taşımalarda yararlanılan her türlü taşıt, araç-gereç, yapılan ve benzerlerini kapsar.
Kapsamadığı konular: Özel otomobillerle ve bunların römorklarıyla yapılan taşımalar, Genel ve katma bütçeli dairelerle, il özel idareleri, belediyeler, üniversiteler ve kamu iktisadî teşebbüslerine ait otomobillerle yapılan taşımalar, Türk Silahlı Kuvvetlerine ait motorlu taşıt ve bunların römorkları ile yapılan taşımalar, Lastik tekerlekli traktörlerle çekilen römorklarla yapılan taşımalar, bu kanun hükümlerine tâbi değildir.
Bunun dışında; İl sınırları içerisindeki taşımalar ile 100 kilometreye kadar olan şehirlerarası taşımaların düzenlenmesi il ve ilçe trafik komisyonları ile iş birliği yapılmak suretiyle ilgili valiliklere, Belediye sınırları içerisindeki şehir içi taşımalar belediyelere bırakılabilir. Ayrıca 2007 yılında okul servis araçları hizmet yönetmeliği çıkartılarak Öğrenci Taşımacılığı ayrı bir yönetmelikle düzenlenmiştir.
Tanımlar:
Ara Durak: Düzenli yolcu taşımacılığında, kalkış noktası ile varış noktası arasında bulunan, yolcuların asgari ihtiyaçlarının karşılandığı ve yolcu indirilip bindirilen yer.
Arızî Sefer: Aynı taşıtla bütün güzergâh boyunca aynı yolcu grubunun taşınması ve kalkış noktasına geri getirilmesi şeklindeki kapalı kapı seferleri ile gidişi dolu, dönüşü boş veya gidişi boş, dönüşü dolu seferlerdir.
Dağıtıcı: Tek parçada en fazla 5 kg ağırlığındaki kargoların kısa sürede kapıdan kapıya kendi nam ve hesabına dağıtımını yapacak gerçek ve tüzel kişi,
Depo: Eşyanın açık veya kapalı alanda muhafaza edilmesine uygun olan yer.
Düzenli Sefer: Belirli bir zaman ve ücret tarifesine göre, tespit edilmiş bir güzergâhta önceden açıklanmış yerleşme birimleri arasında yapılan taşımalar.
Eşya (yük): İnsandan başka taşınabilen canlı veya cansız her türlü nesneye eşya denir.
Gabari: Taşıtların yüklü veya yüksüz olarak karayolunda güvenli seyirlerini temin amacı ile uzunluk, genişlik ve yüksekliklerini belirleyen ölçüler.
Gönderen: Eşyayı taşımacıya teslim eden, gönderileni belirleyen ve taşıma senedini imzalayan kişi.
Gönderilen: Sevk irsaliyesi, taşıma irsaliyesi ve taşıma senedinde belirtilen eşyanın teslim edileceği kişi.
İstiap Haddi veya Taşıma Kapasitesi: Bir taşıtın veya aracın güvenle taşıyabileceği imalat standardında belirtilen en çok yük ağırlığı veya yolcu ve hizmetli sayısı.
Kalkış Noktası: Yolcunun taşıta bindiği veya eşyanın taşımacıya teslim edildiği yer.
Kargo: Tek parçada en fazla 100 kg’ mı geçmeyen genellikle ambalaj ve kap erişinde olan küçük boyutlu koli, sandık, paket gibi parça eşya
Mekik Sefer: Birden fazla gidiş ve dönüş seferinde aynı kalkış yerinden aynı varış erine önceden gruplandırılmış yolcuların taşınması.
Orta Düzey Yönetici (ODY): Yönetmelik kapsamında faaliyet gösteren bir gerçek veya tüzel kişiliğin taşımacılık faaliyetlerini sürekli ve etkin bir şekilde sevk ve idare eden müdür/idareci, şef, uzman, operasyon yöneticisi, operatör ve benzeri unvanlarla istihdam edilen kişi.
Özel İzin Belgesi: Taşımalarda geçiş belgesi aranmadan, geçiş belgesi yerine geçmek üzere ve Türk ihraç ürünlerini taşımak amacıyla yabancı plakalı taşıtlara verilen belge.
Parça Başına Taşıma: Bir veya birden çok gönderenin aynı veya birbirinden ayrı gönderilene ait eşyaların taşınması.
Sevk İrsaliyesi: Yurt içi taşımalarda, gönderilen eşya için, gönderen tarafından düzenlenen eşyanın içeriğini, ağırlığını, hacmini, paketleme veya ambalaj şekli ile gerçek değerini belirleyen ve gönderenin beyanına dayanan ilgili mevzuat hükümleri uyarınca düzenlenen belge.
Taşıma Güzergâhı: Taşımanın başladığı kalkış noktasından bittiği varış noktasına kadar ara duraklar da dâhil takip edilen yol.
Taşıma Hattı: Düzenli yolcu taşımacılığında, taşımanın başladığı kalkış noktası ile bittiği varış noktasındaki yerleşim yerleri.
Taşıma Senedi: Eşya ve kargo taşımalarında gönderen ile yetki belgesi sahibi arasında akdedilen, ilgili diğer mevzuat ve KTY’ de belirlenen şartlan içeren belge ile bu tür bir sözleşmede bulunması gereken bilgileri içermesi halinde taşıma senedi yerine geçecek olan taşıma faturası, taşıma irsaliyesi veya irsaliyeli taşıma faturası.
Taşımacı: Taşımacı yetki belgesine sahip olan ve kendi nam ve hesabına taşımayı bir ücret karşılığı üstlenen gerçek veya tüzel kişiler denir.
Taşıt Belgesi: Yetki belgesi sahibinin kullanacağı taşıtların niteliğini ve sayısını liste halinde gösteren yetki belgesinden ayrı, yetki belgesinin eki olarak düzenlenen belge.
Taşıt Kartı: Bir taşıtın yalnız bir yetki belgesinin eki taşıt belgesinde kayıtlı olduğunu ve bu belge altında çalıştırılabileceğini gösteren belge.
Transit Taşıma: Herhangi bir ülkede başlayan ve en az bir ülke topraklan üzerinden geçtikten sonra bir başka ülkede sona eren, başlama ve sona erme ülkeleri dışında kalan ülkeler üzerinden yapılan taşımaları kapsayan yolcu veya eşya taşımaları.
Ücret Tarifesi: Düzenli taşımalarda taşıma faaliyetlerini ücret yönünden düzenleyen ve uyulması zorunlu olan belge.
Üst Düzey Yönetici (ÜDY): KTFMYEY kapsamında faaliyet gösteren bir gerçek veya tüzel kişiliği temsil ederek yeterli, sürekli ve etkin bir şekilde yöneten yönetim kurulu başkanı, yönetim kurulu üyesi, genel müdür, genel koordinatör, genel sekreter ve benzeri konumundaki veya bu unvanlarla istihdam edilen kişi
Zaman Tarifesi: Düzenli taşımalarda taşıma faaliyetlerini zaman yönünden düzenleyen ve uyulması zorunlu olan belge.
6.1.3. Yetki Belgesi Alma Zorunluluğu
Ticarî amaçlı karayolu ulaştırma faaliyetlerinde bulunacak şahıs ve firmalar faaliyetlerine uygun bir belgeyi Ulaştırma Bakanlığından almak zorundadırlar. Taşımacılara, yetki belgesinden ayrı olarak taşımalarda kullanılacak taşıtların niteliğini ve sayısını gösteren taşıt belgesi ile taşımacının taşıt belgesinde kayıtlı her taşıt için düzenlenen ve taşıtta bulunması gereken taşıt kartı verilir.
6.1.4. Yetki Belgesi Alabilmek İçin
1. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak.
2. Türkiye Cumhuriyeti Kanunlarına göre kurulmuş tüzel kişiliğe sahip bir kuruluş olmak.
3. Kişi firmasında kişinin kendisinden, tüzel kişiliklerde ise firmanın temsil ve ilzam yetkililerinden, aranan mesleki saygınlığa sahip olmak. Ilgili ticaret odaları veya sanayi odalarına kayıt olmak.
4. Kendi eşyasını ve kendi personelini taşımak üzere B3, Cl, D3, ve K2 türü yetki belgesi talebinde bulunanlar ile kamu kurum ve kuruluşları (El ve E2) hariç olmak üzere a. Faaliyet alanlarına uygun en az birer adet üst düzey yönetici (ÜDY), orta düzey yönetici (ODY) Meslekî Yeterlilik Belgesine sahip olmaları; yoksa bu belgelere sahip kişi veya kişileri istihdam etmeleri, b. Gösterecekleri faaliyet alanlarına uygun en az bir adet Orta Düzey Yönetici, belgesine sahip olmaları yada (ODY) belgesine sahip kişi veya kişileri istihdam etmeleri.
5. İşletmenin kurulması, yükümlülüklerini yerine getirmesi ve iyi yönetilmesi için yetki belgesi türlerine göre, Karayolu Taşıma Yönetmeliğinin 13’üncü maddesinde belirlenen gerekli kapasite, tonaj ve malî yeterlilik değerlerine sahip olmaları.
6. Bakanlıkça belirlenen belge ücretlerini ödemiş olmaları şarttır.
6.1.5 Yetki Belgesinin İptali Tahrif Edilmesi
Yetki belgesi alma şartlarından herhangi birinin taşınmadığının somadan anlaşılması, faaliyet sırasında bu şartlardan herhangi birinin kaybedilip de verilen süre içerisinde giderilmemesi halinde yetki belgeleri iptal edilir. Yetki belgeleri, taşıt belgeleri veya taşıt kartı üzerinde tahrifat yapan yetki belgesi sahiplerine idarî para cezası verilir.
Uluslararası yolcu ve eşya taşımaların kapsamları;
a. Türkiye’ye karayoluyla veya demiryoluyla herhangi bir sınır kapısından giren veya Türkiye’nin herhangi bir limanına denizyolu ile gelen karayolu taşıtlarıyla yapılan transit taşımaları kapsar.
b. Türkiye’ye demiryolu, denizyolu veya havayoluyla gelen ve varış noktasından karayolu taşıtlarıyla üçüncü ülkelere yapılan taşımaları kapsar.
c. Türkiye’den karayolu taşıtları ile diğer ülkelere yapılan taşımaları kapsar.
d. Diğer ülkelerden karayolu taşıtları ile Türkiye’ye yapılan taşımaları kapsar. Uluslararası taşımaları, uluslararası taşıma anlaşmalarına göre taşıma yapmaya yetkili veya bakanlıkça izin verilmiş yabancı plakalı taşıtlar ile uluslararası taşımalar için bakanlıktan yetki belgesi almış taşımacılara ait taşıtlar yapılabilir.
6.1.6. Geçiş Ücretleri;
Karayolunun bakımı, korunması ile karayolu ve taşımanın yönetimine ilişkin giderlere katkıda bulunmak üzere yabancı plakalı araçlardan alınan ücrete geçiş ücretleri denilir.
Para Cezalarının Ödenme Süresi; Ödemeler derhâl yapılmadığı takdirde, para cezalan tutanağın tebliği tarihinden itibaren 30 gün içinde ödenmesi gerekir. 30 gün içerisinde ödenmeyen cezalar 2 katına çıkar ve ödeme süresi 10 gün daha uzar, bu süre içinde de ödenmeyen cezalar 3 katına çıkar.
Para Cezalarına İtiraz ve Suçlarda Tekrar: Para cezalarına karşı tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içerisinde yetkili idare mahkemesine itiraz edilebilir. İtiraz üzerine verilen kararlar kesindir. Bir yıl içinde aynı nitelikte üç defa suç işlediği tespit edilen gerçek ve tüzel kişilere, işlediği suçların cezalarının toplamının (10 katı) para cezası verilir. Şoförün Sürücü Mesleki Yeterlilik (SRC) Belgesi (1 yıl) süreyle askıya alınır.
6.1.7. Ücret ve Zaman Tarifeleri
Ücret tarifeleri, yetki belgesi sahiplerince geçerlilik süresi de belirtilmek suretiyle hazırlanır ve bakanlığa bildirilir. Gerektiğinde taban ve tavan ücretleri bakanlıkça tespit edilebilir. Düzenli yolcu ve eşya taşımaları zaman tarifesine tâbidir. Taşımacılar tarafından geçerlilik süresi de belirtilmek suretiyle hazırlanan zaman tarifeleri, bakanlıkça onaylandıktan sonra yürürlüğe girer.
Ücret ve zaman tarifelerine uyulması ve bu tarifelerin görülebilecek şekilde işyeri, terminal ve bilet satış yerlerine asılması ve taşıtlarda bulundurulması zorunludur.
6.2. Seyahat Acenteleri Yönetmeliği
Tanımlar;
Bakanlık: Kültür ve Turizm Bakanlığını,
İnceleme ve değerlendirme formu: Seyahat acentesi işlemlerine ilişkin belgelerin inceleme ve değerlendirmesini gösterir formu,
İşletme belgesi: Seyahat acentesi işletme belgesini,
Paket tur: Seyahat acentesi tarafından önceden belirlenmiş bir program kapsamında; ulaştırma, konaklama ve bunlara yardımcı sayılmayan diğer turistik hizmetlerin en az ikisinin birlikte, her şeyin dâhil olduğu fiyatla satılan veya satış taahhüdü yapılan ve hizmeti yirmi dört saatten uzun bir süreyi kapsayan veya gecelik konaklamayı içeren, düzenlenen ticarî faaliyeti,
Paket tur sözleşmesi: Ulaştırma, konaklama ve bunlara yardımcı sayılmayan diğer turistik hizmetlerin en az ikisinin birlikte, her şeyin dâhil olduğu fiyatla satılan veya satış taahhüdü yapılan ve hizmeti yirmi dört saatten uzun bir süreyi kapsayan veya gecelik konaklamayı içeren bir nüshasının turiste verilmesi zorunlu, önceden düzenlenmiş yazılı sözleşmeyi, Rezervasyon: Kara, deniz, hava araçlarının tarifeli veya tarifesiz seferlerine ilişkin olarak veya her türlü konaklama, yeme-içme ve eğlence işletmelerinde müşteri adına yer ayırtmayı, kayıt işlemi yapmayı,
Seyahat acentesi: Kâr amacı ile turistlere, turizmle ilgili bilgiler vermeye, paket turları ve turları oluşturmaya, turizm amaçlı konaklama, ulaştırma, gezi, spor ve eğlence sağlayan hizmetleri görmeye yetkili olan, oluşturduğu ürünü kendi veya diğer seyahat acenteleri vasıtasıyla pazarlayabilen ticarî kuruluşu,
Seyahat acentesi zorunlu sigorta poliçesi sertifikası: Kanun kapsamında zorunlu olarak sigortalanan müşteriye verilen belgeyi,
Sigorta sözleşmesi: Seyahat acentelerinin Türkiye’de satılan paket turlarda, düzenledikleri paket tur kapsamında en az paket tur bedeli kadar, müşteriye taahhüt ettikleri hizmetlerin acentenin iflası da dâhil olmak üzere herhangi bir nedenle verilmemesi veya taahhüt edilen şekilde verilmemesinden kaynaklanabilecek sorumluluklarının zorunlu sigortalandığını gösteren sözleşmeyi,
Transfer: Turistin; düzenlenen paket tur veya turun başlangıç noktasına kadar, herhangi bir safhasında veya sonunda, sınır giriş ve çıkış kapıları, marinalar, şehirlerarası veya uluslararası ulaşım hizmetlerinin sunulduğu otogar, gar, liman, havalimanı gibi yerlerden konaklama yapacağı tesise veya tesisten bu ulaşım hizmetlerinin sunulduğu yerlere veya programın başladığı yerleşim yerinden konaklama tesisine veya programın bitiminde, tesisten yerleşim yerine bir araçla bir tarifeye bağlı kalmaksızın seyahat acentesi tarafından verilen ulaşım hizmetini,
Tur: Türkiye’nin tarihî, doğal, kültürel, turistik değerlerinden en az birini tanıtma ve ulaştırmayı birlikte kapsayan, bu hizmetlerin dâhil olduğu tek bir fiyatla satılan veya satış taahhüdü yapılan ve hizmeti yirmi dört saatten kısa bir süreyi kapsayan veya konaklama içermeyen ticarî faaliyeti,
Turist: Seyahat acentesi ürününden bizzat yararlanan kişiyi,
TÜRSAB: Türkiye Seyahat Acenteleri Birliğini,
Zorunlu sigorta: Türkiye’de satılan paket turlarda; seyahat acentelerinin düzenledikleri paket tur kapsamındaki müşteriye taahhüt edilen hizmetin, acentenin iflası da dâhil olmak üzere herhangi bir nedenle verilmemesi veya taahhüt edilen şekilde verilmemesinden kaynaklanan seyahat acenteliği faaliyetlerine ilişkin sorumluluklarını en az paket tur bedeli kadar sigortalanmasını sağlayan sigortayı,
6.2.1. Seyahat Acenteliği Hizmetleri, Grupları ve Çalışma Esasları
6.2.1.1.Seyahat acenteliği faaliyetleri; Kanuna göre kurulmuş seyahat acentelerince yerine getirilir. Tüketiciye yönelik olarak bir bedel karşılığında seyahat acenteliğine münhasır faaliyet olarak tanımlanan hizmetlerin seyahat acentesi olmayan kişi ve kuruluşlar tarafından yapılması yasaktır.
Seyahat acentelerine münhasır hizmetler şunlardır:
Münferit veya gruplar için bir programa bağlı ya da programsız gecelemeli veya gecelemesiz yurt içi/yurt dışı tur veya paket turları tanıtır, oluşturur, pazarlar veya satar,
2. Kara, deniz ve hava ulaştırma araçlarının ve bu araçlara sahip işletmelerin rezervasyonunu yapar, biletlerini satar,
3.. Seyahat acentelerinin ürettiği hizmetlerin tamamını ya da bir kısmını ürün sahibi seyahat acentesi tarafından yetki verilmek suretiyle satar,
4. Transfer yapar,
5. Kâr amacıyla konaklama, ulaşım, gezi, yeme-içme, eğlence sağlayan, sportif faaliyetler, kongre-konferans, dinî, sağlık, eğitim, kültürel, bilimsel ve meslekî inceleme, teşvik veya destek amaçlı seyahat ve bunun içinde yer alan hizmetleri organize etmeyi, sağlamayı, pazarlamayı, gerçekleştirmeyi içeren paket tur veya turları düzenler, satar,
6. Kâr amacıyla ikram, teşvik veya destek amaçlı olarak bedelsiz sunulmak üzere bedelini bizzat ödeyen kişi ya da kuruluşun yapacakları hizmetleri oluşturur, pazarlar veya satar.
6.2.1.2. Seyahat acentelerinin yapabileceği diğer hizmetler şunlardır:
1. Ulusal ve uluslararası kuruluşlarca da kabul edilen turizm faaliyetlerinin oluşturduğu ürünleri satabilir,
2. Turizmle ilgili ve turizm hareketinin gerektirdiği konular hakkında turistin tabi olduğu döviz, vize, gümrük gibi işlemlere ilişkin bilgi verebilir, vize işlemlerini yapabilir,
3. Seyahat acenteleri işyerinde veya araçlarında turistik nitelikte kitap, resim, kartpostal, hediyelik eşya, turistin ihtiyaç duyacağı enformasyon malzemelerini satabilir,
4. Ticarî amaçla sürücülü veya sürücüsüz olarak 15+1 veya daha az koltuk kapasitesine sahip, yolcu ve eşyalarını taşımaya mahsus taşıtları yurt içinde veya yurt dışında olmak üzere, yazılı bir sözleşmeyle belirli süreli kiralanmasını yapabilir.
6.2.2. Seyahat acenteliği sayılmayan hizmetler
a. Ticarî amaç ve gereksinimlerle, doğrudan müşteri sayılmayan kişi ve kuruluşlara sahip oldukları veya 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununa göre işleten sıfatını taşıdıkları araçları, bu konuda tabi oldukları hukukî düzenlemelere uygun olarak kiralama faaliyeti,
b. Konaklama, ağırlama, eğlence, ulaştırma ve Bakanlıktan belgeli yat işletmelerinin tabi oldukları hukukî düzenlemenin cevaz verdiği yer ve şekilde kendi ürünlerini pazarlamaları, rezervasyon yapmaları ve satmaları.
6.2.3. Seyahat acenteleri grupları
Seyahat acenteleri yaptıkları hizmetler bakımından üç gruba ayrılır;
1)A Grubu Seyahat Acentesi: Tüm seyahat acenteliği hizmetlerini yapar.
2)B Grubu Seyahat Acentesi: Kara, deniz ve hava ulaştırma araçlarına ilişkin rezervasyon ve bilet satışı hizmetleri ile A grubu seyahat acentelerinin düzenledikleri turların biletlerinin rezervasyonunu ve satışını yapar.
3)C Grubu Seyahat Acentesi: Yalnız Türk vatandaşı için yurt içi turları tanıtır, üretir, pazarlar veya satar.
Ayrıca, B ve C grubu seyahat acenteleri, kendilerine A grubu seyahat acentelerince verilen hizmeti yerine getirir ve bu acentelerinin ürünlerini tanıtır, pazarlar veya satar.
A grubu seyahat acentesinin, B veya C grubu seyahat acentesine gerçekleştirmeleri için vereceği görevin bir yazı ya da sözleşme ile belgelenmesi gerekir. Bu görev, A grubu seyahat acentesi hizmetine giren bir paket tur veya turun tamamının B veya C grubu seyahat acentesince düzenlenmesi şeklinde olamaz.
6.2.4. Seyahat Acentelerinin Başvuru ve Kuruluş İşlemleri
Seyahat acentesi işletme belgesi almak isteyen tüzel kişiler, bir dilekçe ve varsa isim tesciline ilişkin belge ile seyahat acentesi unvanı almak üzere Bakanlığa başvurur. Bakanlık tarafından başvuruda belirtilen seyahat acentesi unvanının uygun bulunması durumunda bu husus başvuru sahibine ve TÜRSAB’a yazılı olarak bildirilir.
6.2.4.1. Yeni seyahat acentesi kuruluşu başvuru belgeleri
Seyahat acentesi işletme belgesi almak isteyen tüzel kişiler acente unvanının uygun görüldüğünün Bakanlıkça bildirilmesinden itibaren otuz gün içinde aşağıda belirtilen belgelerin aslı veya onaylı sureti ile TÜRSAB’a başvurur.
a. Başvuru dilekçesi,
b. İşyeri açma ve çalışma ruhsatı,
c. Acente unvanının onaylandığına dair Bakanlıkça verilen yazı,
ç. Başvuru sahibi tüzel kişinin iştigal konusu olarak turizm veya seyahat acenteliği faaliyetinin de yer aldığı şirket ana sözleşmesinin bulunduğu Ticaret Sicili Gazetesi,
d. İmzaya yetkili kişi veya kişilerin de belirtildiği Ticaret Sicil Tasdiknamesi,
e. Başvuru sahibi anonim şirketlerde, yönetim kurulu üyeleri ve şirketi temsile yetkili kişi veya kişilerin, diğer şirketlerde ise tüm ortakların ve şirketi temsile yetkili kişi veya kişilerin nüfus kayıt sureti ve adlî sicil belgesi,
f. Tüzel kişiliği temsile yetkili kişi veya kişilerin imza sirküleri,
g. Seyahat acentesinin, 35 inci maddede belirtilen personeline ait belge, nüfus kayıt sureti, sosyal güvenlik kurumundan alınacak yeni tarihli çalışma belgesi,
ğ. Ek-1’de yer alan acente unvanına ilişkin taahhütname,
h. Ek-2’de yer alan sahip ve temsile yetkili kişilere ilişkin taahhütname,
ı. 29 uncu maddede belirtilen değerler üzerinden, 30 uncu maddede belirtilen miktarda kuruluş teminatı aslı.
6.2.5. Başvuru sırasında üyelik iptali; TÜRSAB tarafından uygun görülerek Bakanlığa bildirilen seyahat acentesinin başvurusunun, Bakanlık tarafından uygun görülmemesi nedeniyle işletme belgesi alamayanların üyelikleri iptal edilerek, üye kayıt ücreti, TÜRSAB tarafından kendilerine iade edilir.
6.2.6. Kuruluş ve işletme belgesi; Seyahat acentesi sıfatı, TÜRSAB’a üye olmak ve Bakanlıkça verilecek işletme belgesi almak suretiyle kazanılır. Seyahat acentesi, Bakanlıktan işletme belgesi aldıktan sonra acentecilik faaliyetine başlar.
6.2.7. Şube kuruluşu; Seyahat acentesi için aranan şartlar ve kuruluş esasları, kuracakları şubeleri için de geçerlidir. TÜRSAB, kendisine yapılan başvuruya ilişkin belgeler tamamlandıktan sonra, ibraz edilen belgeler üzerinde inceleme ve değerlendirme yapar. TÜRSAB, bildirilen adreste seyahat acentesi işyerinin yönetmelikte belirtilen nitelikleri haiz olup olmadığı, personele ilişkin kayıtların tutulup tutulmadığı hususlarında denetleme ve değerlendirme yapar.
Seyahat acentesi işyerinin nitelikleri: Seyahat acentesi işyerinde aşağıda belirtilen niteliklerin bulunması gereklidir.
a. Faydalanmak isteyenlerin serbestlik ve eşitlik içinde ulaşabilecekleri bir mahalde olması,
b. Seyahat acentesi olduğunu belirleyen ve acente unvanını taşıyan yazı ya da tabelanın seyahat acentesi işyeri dışından görülebilir yerde olması,
c. Bulunduğu yer ve konum itibarıyla grubunun gerektirdiği seyahat acenteliği faaliyetine, uygun büyüklükte ve özenle düzenlenmiş olması,
ç. Telefon, faks, seyahat acentesi işlemini internetten yapabilen elektronik iletişim cihazı olması,
d. Mevzuatta belirtilen seyahat acentesi hizmetleri dışında başka faaliyet yapılmıyor olması.
6.2.8. Değişiklik başvurusu
Seyahat acentesi ve şubelerinin adres değişiklikleri, değişiklik yapılmadan en az on gün önce; ticaret unvanı, statü, ortaklık veya yönetim kurulu değişikliği, şirket birleşmesi ise Ticaret Sicili Gazetesi’nde yayımlanmasından itibaren otuz gün içinde TÜRSAB’a yazılı olarak bildirilir. TÜRSAB’a yapılan bildirim Bakanlığa yapılmış sayılır. Başvuruya ilişkin 21 ilâ 28 inci maddelerde belirtilen belgelerin aslı veya onaylı sureti tamamlandıktan sonra TÜRSAB, ibraz edilen belgeler üzerinde değerlendirme yapar. Adres değişikliği olması durumunda bildirilen adreste işyerinin 17’nci maddede belirtilen nitelikleri haiz olup olmadığı ve personele ilişkin kayıtların tutulup tutulmadığı hususlarında denetleme ve değerlendirme yapar.
TÜRSAB’ın denetleme ve değerlendirmesi olumlu ise; başvuru dilekçesi, inceleme ve değerlendirme formu ve talep gerektiriyorsa son duruma ilişkin ticaret sicil tasdiknamesi ile aşağıdaki belgelerden talebiyle ilgili olanları Bakanlığa gönderir.
a. Acente unvanı, ticaret unvanı, grup, statü değişikliği, şirket birleşmesi sonrasında ticaret unvanı değişikliği durumunda; kuruluş teminatı,
b. Acente unvanı, ticaret unvanı, statü değişikliği, şirket birleşmesi sonrasında ticaret unvanı değişikliği durumunda; Ek- 1’de yer alan acente unvanına ilişkin taahhütname,
c. Ortaklık veya yönetim kurulu değişikliğinde; Ek-2’de yer alan sahip ve temsile yetkili kişilere ilişkin taahhütname. Bakanlıkça, gönderilen belgeler incelenir, inceleme veya bu maddenin 5 inci fıkrası uyarınca yapılan denetim sonucunda eksikliğin tespit edilmesi hâlinde, eksikliğin tamamlanması TÜRSAB’a bildirilir. Adres değişikliğinde; gerekli görülmesi hâlinde, bildirilen adreste, işyerinin 17’nci maddede belirtilen nitelikleri haiz olup olmadığı ve personele ilişkin kayıtların tutulup tutulmadığı hususlarında Bakanlıkça denetim yapılabilir. Bakanlıkça, talebi uygun görülenlere, ortaklık veya yönetim kurulu değişikliği ile şirket birleşmesi sonrasında ticaret unvanı değişmemesi hâlleri dışında işletme belgesi düzenlenir. İşletme belgesinin değişmesi hâlinde TÜRSAB’a bilgi verilir. Başvuru dilekçesinin doğrudan Bakanlığa verilmesi durumunda, değerlendirme için TÜRSAB’a gönderilir.
Adres değişikliği; Seyahat acentesi, şubeleri de dâhil olmak üzere adres değişikliklerini değişiklik yapılmadan en az on gün önce TÜRSAB’a yazılı olarak bildirir. Adres değişikliği talebinde bulunan seyahat acentesi aşağıdaki belgelerle TÜRSAB’a başvurur.
a. Başvuru dilekçesi,
b. İşletme belge örneği,
c. Acentenin eski ve yeni adresinin yayımlandığı Ticaret Sicili Gazetesi
ç. Son duruma ilişkin, imzaya yetkili kişi veya kişilerin de belirtildiği ticaret sicil tasdiknamesi.
Grup değişikliği; Seyahat acentesi grup değişikliği talebinde aşağıdaki belgelerle TÜRSAB’a başvurur.
a. Başvuru dilekçesi,
b. İşletme belge örneği,
c. 29 uncu maddede belirtilen değerler üzerinden, 30 uncu maddede belirtilen miktarda kuruluş teminatı aslı.
Statü değişikliği; Seyahat acentesi statü değişikliği talebinde aşağıdaki belgelerle TÜRSAB’a başvurur.
a. Başvuru dilekçesi,
b. İşletme belge örneği,
c. Acentenin eski ve yeni ticaret unvanının yayımlandığı Ticaret Sicili Gazetesi,
ç. Son duruma ilişkin, imzaya yetkili kişi veya kişilerin de belirtildiği ticaret sicil tasdiknamesi,
d. Anonim şirketlerde yönetim kurulu üyeleri ve şirketi temsile yetkili kişi veya kişilerin, diğer şirketlerde ise tüm ortakların ve şirketi temsile yetkili kişi veya kişilerin nüfus kayıt sureti ve adlî sicil belgesi,
e. Tüzel kişiliği temsile yetkili kişi veya kişilerin imza sirküleri,
f. 29 uncu maddede belirtilen değerler üzerinden, 30 uncu maddede belirtilen miktarda kuruluş teminatı aslı,
g. Ek-2’de yer alan, sahip ve temsile yetkili kişilere ilişkin taahhütname.
Ortaklık veya yönetim kurulu değişikliği; Seyahat acentesi ortak veya yönetim kurulu değişikliği talebinde aşağıdaki belgelerle TÜRSAB’a başvurur.
a. Başvuru dilekçesi,
b. İşletme belge örneği,
c. Anonim şirketlerde yönetim kurulu değişikliğinde diğer şirketlerde ise ortaklar kurulu değişikliğinin yayımlandığı Ticaret Sicili Gazetesi,
ç. Son duruma ilişkin, imzaya yetkili kişi veya kişilerin de belirtildiği ticaret sicil tasdiknamesi,
d. Anonim şirketlerde yönetim kurulu üyeleri ve şirketi temsile yetkili kişi veya kişilerin, diğer şirketlerde ise tüm ortakların ve şirketi temsile yetkili kişi veya kişilerin nüfus kayıt sureti ve adlî sicil belgesi,
e. Tüzel kişiliği temsile yetkili kişi veya kişilerin imza sirküleri,
f. Ek-2’de yer alan, sahip ve temsile yetkili kişilere ilişkin taahhütname.
Kuruluş teminatı; Seyahat Acenteleri ve şubeleri, müşterileri ile biletlerini satacakları ulaştırma müesseselerine sunacakları hizmetler ve sigorta limiti kapsamındaki yükümlülükler hariç olmak üzere tüm seyahat acenteliği işlemlerinden doğacak yükümlülüklerini yerine getirmek, karşılığı olmak ve bu yükümlülüklerin yerine getirilmemesi hâlinde Bakanlıkça paraya çevrilerek ilgililere ödeme yapılmak üzere seyahat acentesinin grubuna göre 30 uncu maddede belirtilen miktarda teminatı, 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 34 üncü maddesinde belirtilen değerler üzerinden vermek ve teminatın eksilmesi hâlinde, otuz gün içinde tamamlamak zorundadır.
1. Teminat, teminat mektubu olarak verilecekse, kesin ve süresiz teminat mektubunda; acente unvanı ve ticaret unvanı bulunur ve aslı Bakanlığa verilir.
2. Teminat mektupları dışındaki teminatlar, Bakanlık Merkez Muhasebe Birimine veya il veya ilçelerde genel bütçeli dairelere ait muhasebe birimleri vasıtasıyla Bakanlık Merkez Muhasebe Birimine yatırılır.
3. Teminatlara ilişkin olarak, Kanun ve bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hâllerde 4734 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat uygulanır.
4. Seyahat acentesinin başvuru talebinin, Bakanlıkça uygun görülmediği durumlarda teminat Bakanlıkça iade edilir.
Teminatın miktarı; Seyahat acentesi gruplarına göre yatırılacak olan teminat miktarları aşağıda belirtilmiştir.
1. A grubu seyahat acentesi için yedi bin yeni Türk lirası,
2. B grubu seyahat acentesi için altı bin yeni Türk lirası,
3. C grubu seyahat acentesi için beş bin yeni Türk lirası.
Her bir şube için birinci fıkrada belirtilen miktarların %25’i alınır. Bakanlıkça gerekli görülen hâllerde teminat miktarları, geçmiş yıllar için 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanabilir. İşletme belgesinin iptalinde veya geri alınmasında teminat
Grup değişikliğinde; iki grup arasında iadesi gereken kuruluş teminatı farkı varsa, fark bir yıl süreyle Bakanlıkça alıkonulur, mahsubu gerektiren bir durum yoksa bir yılın bitiminde kuruluş teminatı farkı iade edilir. Her ne suretle olursa olsun teminat eksikliği hâlinde eksik kalan miktar Bakanlık bildiriminden itibaren otuz gün içinde acente tarafından tamamlanır.
6.2.9. Seyahat Acentesi Sahibinin ve Personelinin Nitelikleri
Şirketlerde yönetim kurulu üyeleri ve şirketi temsile yetkili kişi veya kişilerde; diğer şirketlerde ise tüm ortaklar ve şirketi temsile yetkili kişi veya kişilerde aşağıdaki nitelikler aranır.
a. 18 yaşını bitirmiş olmak,
b. Ağır hapisle veya yüz kızartıcı suçlardan veya hileli iflastan hükümlü olmamak,
c. Ticarî itibar bakımından yeterli olmak,
ç. Kanunun 30 uncu maddesi hükmüne göre cezalandırılmamış olmak.
Seyahat acentesi personelinin nitelikleri: Seyahat acentesi merkez ve şubelerinde aşağıdaki niteliklerden birini haiz en az bir personel çalıştırılır.
a. Otelcilik ve turizm konusunda; meslek lisesi, ön lisans veya lisans eğitimini tamamlamış olmak,
b. Enformasyon memurluğu yabancı dil başarı belgesi sahibi olmak,
c. Bakanlıkça verilmiş rehber belgesine sahip olmak.
C grubu seyahat acentelerinde enformasyon memurluğu başarı belgesi sahibi olanlar birinci fıkrada belirtilen nitelikleri haiz personel yerine çalıştırılabilir. Fiilen acentesinde çalışan seyahat acentesi sahipleri kendi acentelerinde personel sayılır. Seyahat acentelerinde çalışacak personele ilişkin belgelerden enformasyon memurluğu yabancı dil başarı belgesinin aslı, diğer belgelerin aslı veya onaylı sureti TÜRSAB’a ibraz edilir ve arşivlenir. Seyahat acenteleri, personele ilişkin değişiklikleri en geç otuz gün içinde TÜRSAB’a bildirmek ve belgeleri göndermekle yükümlüdür.
6.2.10. Seyahat acentesi plaketi ve asılması
Seyahat acentesi merkez ve şubesinin dışından görülebilir yerine, belgesiz faaliyetleri önlemek, turistlerin aydınlatılması ve denetim kolaylığı sağlamak amacıyla TÜRSAB tarafından düzenlenen seyahat acentesinin unvanı, işletme belgesi numarası ve TÜRSAB üyesi olduğuna ilişkin kaydı havi soğuk damgalı seyahat acentesi plaketi asılmak zorundadır.
6.2.11. Paket tur ve turlarda bulundurulması gereken belgeler
Paket tur ve turlarda seyahat acentesi yetkilisinin aşağıdaki belgeleri bulundurması zorunludur.
a. Seyahat acentesi işletme belgesinin TÜRSAB tarafından onaylanmış sureti,
b. Paket tur veya tura katılan müşterilerin listesi,
c. TÜRSAB araç plakası,
ç. Araç, seyahat acentesi tarafından kiralanmış ise sözleşme sureti,
d. Başlangıç noktasının da belirtildiği paket tur veya tur programı,
e. Paket tur zorunlu sigorta poliçe sertifikası sureti.
Transfer araçlarında bulundurulacak belgeler; Seyahat acentesinin transfer faaliyetinde aşağıdaki belgelerin transfer elemanında bulunması zorunludur.
a. Seyahat acentesi işletme belgesinin TÜRSAB tarafından onaylanmış sureti,
b. Transferi yapılan yolcu listesi,
c. TÜRSAB araç plakası,
ç. Transfer elemanı kimlik kartı,
d. Araç, seyahat acentesi tarafından kiralanmış ise sözleşme sureti.
6.2.12. Transfer elemanlarının nitelikleri
Seyahat acentesi transfer faaliyetinde aşağıdaki niteliklere sahip transfer elemanı bulundurur.
a. 18 yaşını bitirmiş olmak,
b. En az ilkokul ya da ilköğretim okulu mezunu olmak,
c. TÜRSAB tarafından verilen seyahat acentesi transfer elemanı kimlik kartına sahip olmak.
6.2.13. Turist taşıma aracı nitelikleri
Seyahat acentesi kendi hizmetlerini yerine getirirken, transfer, paket tur ve turlarda kullanacakları yolcu taşıma araçlarında, ilgili mevzuatta belirtilen hususların yanı sıra aşağıdaki nitelikler de aranır:
a. Havalandırma, ısıtma ve soğutma tesisatı bulunması,
b. Ses tesisatı olması,
c. Temiz ve özenle döşenmiş olması.
Bu Sayfaya Nasıl Ulaştınız?
haskaya src merkezi, eyüpsultan sürücü kursu, istanbul sürücü kursları, istanbul src, istanbul üdy, istanbul ody, istanbul psikoteknik belgesi
Haskaya Sürücü Eğitim Merkezine Nasıl Gidilir?
Harita üzerinden Yol Tarifi bağlantısına tıklayarak doğrudan navigasyon desteği alabilirsiniz.